Yiğit Hazır Beton San. ve Tic. Ltd. Şti.

HAZIR BETON NEDİR ? NASIL ÜRETİLİR?

Bilgisayar Kontrolü ile istenilen oranlarda çimento, agrega, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak beton santralinde karıştırılması ile üretilen ve tüketiciye “Taze Beton” olarak teslim edilen mamule HAZIR BETON denir.

HAZIR BETON NASIL ÜRETİLİR? HAZIR BETON ÜRETİM AŞAMALARI

1. Tasarım Aşaması
2. Üretim Aşaması
3. Taşıma Aşaması
4. Yerleştirme ve Sıkıştırma Aşaması
5. Bakım ve Kür Aşaması 

Tasarım Aşaması

Hazır Betonun üretimine geçilmeden önce hazır betonda kullanılacak hammaddeler itina ile seçilir. Hazır betonun ana hammaddeleri;

• Agrega
• Çimento
• Su
• Beton Katkıları

Üretim Aşaması

Tasarlanan bu ana hammaddeler TS EN 206 ’ya göre hesap edilerek her beton sınıfına göre beton karışım hesabı oluşturulur.Bu formülasyon beton santralinde otomasyona girilerek üretime geçilir.

Taşıma Aşaması

Hazır beton, çabuk kullanılması gereken bir üründür. Üretiminden itibaren yaklaşık 2 saat içerisinde, müşteri tarafından teslim alınması ve kalıba yerleştirilmesi gerekmektedir.

Betonun Taşınması Sırasında Kıvam Kaybının Muhtemel Nedenleri

Betonun yalancı priz yapması. Bunun önüne karıştırma işlemine devam edilerek geçilebilir.

• Uzun taşıma mesafelerinde beton; yol boyunca priz almaya başlayabilir. Karışım suyu da buharlaşabilir.
• Dökümden önce aşırı karıştırma süresi.
• Sıcak hava şartları.

Hazır beton taşımasında en önemli unsur mikser katı geldi diye betona su katılmasıdır. %20 fazla su ilave edilmesi, %30 mukavemet azalmasına, %30 fazla su ilave edilmesi, %50 mukavemet azalmasına, %100 fazla su ilave edilmesi, %80 mukavemet azalmasına, neden olur. Beton şantiyeye vardığında uygun kıvamda (örneğin S3 isteniyorsa slump değeri 10-15 cm) olmalıdır. Bu kıvamdaki beton şantiyede rahat işlenebilecek beton demektir. Ama beton daha rahat işlensin diye maalesef inşaatlarda gereksiz yere fazladan su ilavesi yapılmaktadır. Bu fazladan ilave edilen su büyük ölçüde betonun mukavemetini düşürmektedir.

Örneğin; C 25/30 Betonuna bir kova (30 litre) su vermek ile beton sınıfını C20/25 betonu haline getirmek anlamına gelir. Birde bu betona vibratör kullanılmıyor ve beton şişlenmiyor ise bu betonun sınıfı C10 -12 olmaktadır. Sonuç olarak o betondan kimseye hayır gelmez.

SONUÇ OLARAK

BETONA VERİLEBİLECEK EN BÜYÜK ZARAR,

FAZLADAN SU KATILMASIDIR!

YERLEŞTİRME VE SIKIŞTIRMA AŞAMASI

YERLEŞTİRME AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Betonun iyi yerleşmesi ve yerleştirilmesi için kaliteli sağlam bir kalıba gereksinim vardır.
• Kalıp düzgün olmalı ve çimento şerbetini sızdırmamalıdır.
• Kalıbın kolay sökülmesi ve beton yüzeyinin düzgün olması için beton dökülmeden önce, kalıp yüzeyleri kalıp yağı ile yağlanmalıdır.
• Beton donatısını dış etkilerden korumak için donatı ile kalıp arasına pas payı konulmalı.
• Beton dökümü sırasında beton en fazla 50 cm yukarıdan dökülebilir. Bundan fazla olursa betonda ayrışma yaşanabilir.
• Mutlaka sıkıştırma yapılmalıdır. Aksi halde betonda hava boşlukları kalır ve dayanım kayıplarına sebep olur.
• Vibratörler düşey daldırılmalı ve yavaş yavaş yukarıya çekilerek betonun içindeki havanın atılması sağlanmalıdır.
• Ayrışmayı önlemek için aşırı vibrasyondan kaçınılmalıdır.

BAKIM VE KÜR AŞAMASI

Beton yüzeyine “kür malzemesi” (Beton yüzeyinde parlaklık sona erdikten sonra) ;

• Su püskürtme, çuha serilerek sulama,
• suya doygun talaş serme,
• ıslak kum serme.

Özellikle yaz aylarında en az 1 hafta boyunca sulayarak beton yüzeyinin sürekli ıslak kalmasını sağlamak.

Uygulamada karşılaşılan çatlak sorunlarının en yaygın sebebi döküm süresi uzun olan işlerde kürlemenin döküm sonuna bırakılmasıdır. Özellikle sıcak havalarda dökümü takip eden ilk 15-30 dk. içinde (yüzey bitirme işleminden hemen sonra) kürleme işlemi başlatılmalıdır.

Yerine yerleşen betonun dayanımının zaman içinde gelişimi, bünyesindeki suyun çimento ile yapacağı hidratasyon ile mümkündür. Hidratasyon olayını engelleyen nedenler;

• Havanın aşırı sıcak olması
• Havanın aşırı soğuk olması
• Havanın rüzgarlı olması

SICAK HAVA ŞARTLARINDA BETON DÖKÜLMESİ

SICAK HAVANIN TANIMI

TS 1248 (Anormal Hava Koşullarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları) standardına göre; Art arda 3 günlük hava sıcaklığı ortalamasının 30 °C ’nin üzerinde olması durumu olarak ifade edilir. Sıcak hava koşullarını sadece hava sıcaklığı olarak değil de, aşağıdaki koşulların bir kombinasyonu olarak değerlendirmek gerekir:

• Ortam sıcaklığı Beton sıcaklığı Nem Rüzgar hızı Güneş radyasyonu
• Beton dökümü için en elverişsiz ortam yüksek ısıdaki kuru ortamdır.
• Sıcak hava düşük nemi de beraberinde getirir. Sıcak havalarda beton yüzeyindeki suyun buharlaşması plastik rötreye ve farklı oturmalara yol açar.
• Yeni sertleşen beton çok naziktir; özenle korunması gerekir. Dökümü izleyen kısa bir süre içinde yüzeyde su birikir ve hızla buharlaşır. Buharlaşan suyun terleyen sudan fazla oluşu yüzeyde gerilmelere ve sonuçta betonun çatlamasına sebep olur.
• Beton dökümüne başlamadan kalıp ve donatı mutlaka ıslatılmalıdır.
• Beton zemine dökülüyorsa beton suyunun zemin tarafından emilmemesi için zemin önceden sıkıştırılmalı ve tesviye edilip mutlaka ıslatılmalıdır.
• Betonun yerleştirmesi işlemi daha çok personelle, mümkün olan en kısa zamanda iyi bir vibrasyon işlemi ile yapılmalıdır.
• Betonu yerleştirdikten sonra mastar yapılıp bırakmalı yüzey parlaklığı kaybolup üzerinde gezinildiğinde (ayak izi birkaç milimetre olduğunda) tahta mala ile düzeltme yapılmalı, çatlaklar kapatılmalıdır.

Beton yüzeyi zarar görmeyecek hale geldiğinde (mastar çekildikten yaklaşık 20 dakika sonra) mümkün olan her yere su püskürtülüp beton yüzeyi ıslak tutularak kür uygulanmalıdır. Bu konu yerleştirmeden sonraki ilk 24 saat içinde çok önemlidir. Bütün beton yüzeyleri ıslak tutulmalı ve bu uygulama kesintisiz yapılmalıdır.

Beton günde en az 3 defa beton kurumasına fırsat verilmeden sulanmalı veya üstüne konulacak çuval, hasır gibi örtüler suyla sürekli doygun hale getirilmelidir. Su kürü uygulandığında suyun sıcaklığı beton sıcaklığından çok düşük olmamalıdır, aksi takdirde ısı farkı ile yüzeyde oluşacak gerilmeler betonun çatlamasına sebep olacaktır

Soğuk Hava Şartlarında Beton Dökülmesi

SOĞUK HAVANIN TANIMI

TS 1248 (Anormal Hava Koşullarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları) standardına göre; Ortalama hava sıcaklığı 3 gün boyunca <5 oC olması, Bu 3 günün hiçbir 24 saatinde yarım günden fazla >10oC olmaması durumudur. 

Soğuk Hava Şartlarında Beton Dökülmesi

• Kar, Buz ve donmuş kısımlar, betonun yerleştirileceği yerden tamamen kaldırılmalıdır.
• Yüksek çimento dozu ve düşük (S/Ç) orana sahip beton kullanılmalıdır.
• Betonu dona karşı koruyan katkılar kullanılmalıdır.
• KİMYASAL KATKILAR BETONUN DONMASINI TEK BAŞINA ÖNLEYEMEZ...!! 

Betonla temas edecek yüzeylerin sıcaklığı ile dökülen betonun sıcaklığı arasında farkın büyük olmamasına özen gösterilmelidir. Gerekirse beton dökülecek yer ısıtılmalıdır.

• Kalıp sökme süresi don yapan günler kadar uzatılmalıdır. En önemlisi basınç mukavemeti %70’ini almadan kalıp sökümü yapılmamalıdır. Bu süre iyi bir beton için +10 oC sıcaklıkta 3 gündür.
• Beton dökümünden sonra taze betonun üzeri elyaf takviyeli branda, köpük levha, poliüretan köpük, cam yünü veya en azından plastik (Naylon) örtüler ile kapatılmalıdır.
• Düşük kıvamlı beton dökümü tercih edilmelidir.